Zarządzanie produkcją – na czym polega, jak dobrze zarządzać produkcją?

Zarządzanie produkcją stanowi najważniejszy aspekt funkcjonowania przedsiębiorstw produkcyjnych. To proces, wymagający wiedzy, doświadczenia i umiejętności planowania oraz kontrolowania. W tym artykule wyjaśniamy, jak sprawnie zarządzać tym obszarem działalności firmy.

Co to jest zarządzanie produkcją?

Zanim przejdziemy do meritum, wyjaśnijmy, co to jest zarządzanie produkcją? Mówiąc najprościej, jest to proces planowania, organizowania, kierowania i kontrolowania działań związanych z wytwarzaniem produktów lub świadczeniem usług. Obejmuje ono szereg procesów, takich jak planowanie produkcji, organizacja pracy, kontrola jakości, zarządzanie zapasami czy optymalizacja procesów produkcyjnych.

Zrozumienie tego, na czym polega organizacja produkcji, umożliwia zapewnienie efektywnego i sprawnego przebiegu procesów produkcyjnych, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości wytwarzanych produktów lub świadczonych usług. Skuteczne zarządzanie produkcją pozwala na optymalizację kosztów, skrócenie czasu realizacji zamówień oraz zwiększenie elastyczności i zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstwa.

Główne problemy związane z zarządzaniem produkcją

• Można wskazać kilka najczęstszych problemów w zarządzaniu produkcją:
• niewłaściwe podejście do zarządzania produkcją;
• brak dokładnego opisu technologii produkcji, bez czego planowanie opiera się na domysłach i doświadczeniu, zamiast na rzeczywistych danych;
• wysokie koszty pracy i surowców, co przekłada się to na wyższe koszty produkcji.
• wyzwania związane z płynnością łańcucha dostaw;
• problemy z kadrą kierowniczą, czyli zarządzanie „zza biurka”, bez rzeczywistego obrazu sytuacji w zakładzie oraz niedostosowanie stylu zarządzania do otoczenia.

Na czym polega zarządzanie produkcją? Najważniejsze aspekty

Prawidłowa organizacja produkcji obejmuje szereg kluczowych elementów, które muszą być brane pod uwagę w celu zapewnienia sprawnego funkcjonowania całego przedsiębiorstwa. Należą do nich m.in.:

1. planowanie produkcji – proces określania celów produkcyjnych, ustalania harmonogramów i alokacji zasobów niezbędnych do realizacji zamówień;
2. organizacja pracy – proces podziału zadań, przydzielania obowiązków i odpowiedzialności oraz koordynacji działań poszczególnych jednostek zaangażowanych w proces produkcyjny;
3. kontrola jakości – proces monitorowania i oceny zgodności wytwarzanych produktów lub świadczonych usług z ustalonymi standardami i wymaganiami;
4. zarządzanie zapasami – proces planowania, organizowania i kontrolowania poziomu zapasów materiałów, półproduktów i gotowych wyrobów w celu zapewnienia ciągłości produkcji i minimalizacji kosztów;
5. optymalizacja procesów – ciągłe doskonalenie procesów produkcyjnych poprzez wdrażanie usprawnień, eliminację marnotrawstwa i podnoszenie efektywności.

Metody zarządzania produkcją – sprawdzone rozwiązania

Istnieje wiele metod zarządzania produkcją i narzędzi, które mają na celu usprawnienie procesów, poprawę jakości oraz efektywności. Wśród najpopularniejszych można wymienić:

• Lean Manufacturing – filozofia zarządzania, która rozwinęła się na podstawie Systemu Produkcyjnego Toyoty. Koncentruje się na eliminacji marnotrawstwa, poprawie jakości i skróceniu czasu realizacji zamówień poprzez ciągłe doskonalenie procesów. Lean Manufacturing eliminuje niepotrzebne operacje, które zachodzą w trakcie produkcji;
• Six Sigma – metodologia zarządzania jakością, która ma na celu minimalizację liczby błędów i defektów w procesach produkcyjnych poprzez wykorzystanie narzędzi statystycznych i systematyczne doskonalenie. Tę metodę zarządzania produkcją opracował w połowie lat 80. XX wieku Bill Smith w spółce w Motorola;
• Teoria ograniczeń (Theory of Constraints, TOC) – metoda zarządzania, która koncentruje się na identyfikacji i eliminacji tzw. wąskich gardeł, czyli elementów systemu produkcyjnego, które ograniczają jego przepustowość i efektywność.
• Just-in-Time (JIT) – strategia zarządzania produkcją, która polega na dostarczaniu materiałów, półproduktów i wyrobów gotowych dokładnie na czas, w wymaganej ilości i jakości, w celu minimalizacji zapasów i kosztów. Jest to jeden z filarów Systemu Produkcyjnego Toyoty, będącego wspomnianym wcześniej prekursorem filozofii Lean Manufacturing.

Wdrażanie metod zarządzania produkcją

Wdrożenie wybranej metody zarządzania produkcją wymaga odpowiedniego przygotowania i zaangażowania całej organizacji. Kluczowe kroki w tym procesie to:

1. analiza obecnego stanu – identyfikacja problemów, wyzwań i obszarów wymagających poprawy w aktualnym systemie zarządzania produkcją;
2. wybór odpowiedniej metody – dostosowanie metody zarządzania do specyfiki przedsiębiorstwa, jego celów i możliwości;
3. szkolenie pracowników – zapewnienie niezbędnej wiedzy i umiejętności wszystkim osobom zaangażowanym we wdrażanie i stosowanie wybranej metody;
4. wdrożenie pilotażowe – testowanie metody na wybranym obszarze lub procesie w celu identyfikacji ewentualnych problemów i wprowadzenia niezbędnych korekt;
5. regularna ocena efektów wdrożonej metody, identyfikacja obszarów wymagających dalszych usprawnień i wprowadzanie niezbędnych zmian.

Jak dobrze zarządzać produkcją? Wykorzystaj technologie

Wiedza, umiejętność jej wykorzystania w praktyce oraz doświadczenie to jeden z ważnych aspektów sprawnego zarządzania produkcją. Warto jednak zadbać o wsparcie w postaci nowoczesnego systemu zarządzania i monitorowania procesu produkcji. Jest nim TOMAI Factory System stworzony przez ELPLC, który nie tylko zbiera dane z maszyn w czasie rzeczywistym, ale także analizuje je on-line oraz przedstawiający wyniki w raportach czytelnych dla obsługi. Składa się z dwóch modułowych aplikacji – Monitoring oraz Web.

Najbardziej rozbudowana jest aplikacja Monitoring, która została podzielona na cztery moduły:

• moduł zbierania danych;
• moduł podglądu aktualnego stanu linii;
• moduł podglądu aktualnego stanu linii produkcyjnych;
• moduł analizy wydajności i awaryjności linii;
• dodatkowy moduł analizy pracy operatorów KPI.

Natomiast aplikacja Web pozwala na stały dostęp do bieżących i historycznych danych. Niezależnie od tego gdzie znajduje się osoba zarządzająca produkcją, ani z jakiego urządzenia korzysta, w każdej chwili może sprawdzić interesujące ją informacje. System TOMAI Factory System to inteligentne zarządzanie firmą. Dzięki optymalizacji procesów i lepszemu wykorzystaniu zasobów, wdrożenie programu do zarządzania produkcją może przełożyć się na wzrost wydajności, obniżkę kosztów i poprawę terminowości dostaw.

Zarządzanie produkcją jest złożonym procesem

Zarządzanie produkcją to proces wymagający wiedzy, doświadczenia i umiejętności planowania, organizowania i kontrolowania. Jeśli jest skuteczne, pozwala na optymalizację kosztów, skrócenie czasu realizacji zamówień oraz zwiększenie elastyczności i zdolności adaptacyjnych przedsiębiorstwa. Wdrożenie sprawdzonych narzędzi wymaga odpowiedniego przygotowania i zaangażowania całej organizacji oraz ciągłego doskonalenia procesów.

Kluczowym elementem zarządzania produkcją jest również organizacja produkcji, która ma na celu zapewnienie optymalnego wykorzystania zasobów przedsiębiorstwa w celu efektywnej realizacji zamówień i osiągnięcia założonych celów produkcyjnych. Pozwala na dostosowanie systemu produkcyjnego do specyficznych potrzeb i możliwości przedsiębiorstwa oraz zapewnienie jego efektywnego funkcjonowania w dynamicznie zmieniającym się otoczeniu.